Braga'nın Taşocağı

Ne zamandır aklımdaydı, meslek kazası olarak, stadyum projeleri benim özel ilgi alanıma giriyor. Ne yazık ki çoğu stadyum tasarımı çok iddialı olmasına rağmen, genel olarak aynı sıradanlıkta yapılıyor. Son yıllarda, Allianz Arena modası başladı stadlarda, cephenin renk değiştiren ışıklı bir cepheye sahip olması artık kanıksanan bir hal aldı. Renderlardan taze çıkmış gibi duran, aerodinamik tasarımlı, binadan çok yere inmiş uzay gemisine benzeyen tasarımlar açıkçası benim çok da tercih ettiğim yapılar değil. Favori mimarlarımdan, Portekizli Eduardo Souto De Moura'nın Braga kentinde yaptığı stad, bu trend stad tasarımlarının arasından sıyrılıp kendini belli ediyor. Eski bir taşocağının yerine kurulan bu stad, tepenin eğiminin içinde başarıyla kaybolmuş duruyor. Hatta o kadar başarılı ki bu konuda, Sadece 2 ana tribünü olan yapı (kale arkası tribünler yok), uzaktan bakılınca ufak ölçekli bir kent stadı gibi görünse de 30binin üzerinde seyirciyi ağırlayabiliyor. Zaten Portekiz Ligi'nin bilinen ekiplerinden SC Braga'nın stadı, Braga burasının kirası için belediyeye inanılmaz yüksek bir ücret olan(!) aylık 500 (yazıyla Beş Yüz) avro veriyor. Fakat stad, ünlü mimarı ve farklı tasarımı ile klübün Portekiz dışında da pek çok mimarlık hacısı tarafından da tanınmasına vesile olmuş durumda. Stadın bence bir başka önemli özelliği, çıplak bırakılan betonarme görünümü ile, stadyum bize futbolun endüstrileşmeden önceki daha masum, daha çıplak ve sade haline götüren bir zaman makinası olması. Geç zamanda yapılan stadlar arasında Bari Stadyumu ve Braga Stadyumu, çıplak betonu başarıyla kullanan 2 örnek ve bu his her iki stadda da geçerli.

Yapının, hemen farkedilen dezavantajı, sadece 2 tribüne sahip olması, Kale arkasında da ise devasa istinat duvarları stadı toprağın içine gömüyor. Tribün eksikliğinden çıkacak akustik problemler, bir nebze de olsa, bu istinat duvarları ile sağlanan toprağa gömülü olma durumu ile bertaraf edilebiliyor fakat, görsel olarak tabii ki dört bir tarafı sarmayan tribünler, önemli bir psikolojik eksiklik. Braga Stadı bu haliyle, bizim semt stadlarının, o stadlardaki amatör ruhun, profesyonel futbola zarif bir tezahürü olarak, çağdaşları olan uzay gemisi stadların yanında, o sessizce ait olduğu tepede, sadece futbolu izlemeye gelecekleri bekliyor.

ESTADIO MUNICIPAL DE BRAGA

Yer : Monte Castro, Braga, Portugal
Müşteri : Braga Yerel Yönetimi
Kapasite : 30,150 kişi
Kullanım Durumu : SC Braga'nın Stadı - Portekiz 1. Ligi / Euro 2004 / UEFA Uluslararası Maç Yapılacak Stadyumlar Listesinde
Maliyet : 80.3 Milyon Avro (2004 için yapılan en pahalı stadyum)
Mimari Tasarım : Eduardo Souto de Moura