Sabah 11'de Böyle Tespit Yapılır Mı?

Mehmet Demirkol sabahları NTVSpor'da yayınlanan programında bugün bence önemli olan bir tespitte bulundu; son bir haftadır yaşadığımız "derbide katil kim?" heyezanlarının arkasında cemaat kültünün bıraktığı akıl tutulması olduğunu söyledi. Sanırım, bahsettiği konunun geniş anlamının farkına varıp, programın formatını bozmamak için bahsettiği konunun nerelerden kaynaklandığına girmedi ama bu tespiti bile ulusal kanalda rahatça dillendirmesi takdir edilesi bir davranıştı.


Programında sabah sabah dillendirdiği bir kaç tespitini burada yazmamın bir sebebi var; ülkede futbol üzerinden dönen geyik nice zamandır futbolun kendisini aşmış, başka yerlere, çoğu zaman da oldukça tehlikeli yerlere uzanmakta. Derbi tansiyonu ve futbol oyunu aynasından bakınca, anlamsız gelen bir nefret aslında başka aynalardan çok daha vahim şeyleri yansıtıyor olabilir. Sosyoloji hakkında kelamı az olan biri olarak bu konulara bu yazıda giremem ama taraftar nefretinin anlık şiddet tezahürlerinden öte kalıcı bir kine, hatta kamplaşmaya döndüğü de yadsınamaz bir gerçek. "Cemaatleşme" sadece dini aidiyetlerle anılmamalı, dini hassasiyetleri olmayan ya da az olan insanların da, başka türlü cemaatleşmeye gittiği, ortada birey ve bireysel fikir namına müthiş bir çölleşmenin yaşandığı bir döneme girmekteyiz. Uzlaşmaya kapalı cemaat kültürünün bize ortak bir akıl getirmediği, bireysel aklı da engellediği onun yerine cemaat aklını koyduğunu görmekteyiz. Böyle bir ortamda, akılcılığın, vicdanın, bireysel özgürlüğün tartışılması mümkün olabilir mi?

Tam da bu yüzden, çok iyi tahsil almış, mesleklerinde son derece başarılı, kalemi güçlü insanların bile, konu bir futbol maçı olunca, akılcılıklarını nasıl dolaba kaldırıp kilitlediklerini görmekteyiz. İşte Milliyet'in Elano haberi, maçtan önce olanlar, maçtan sonra olanlar, eskiden tansiyon maç ile ilgili olurdu, taraftar şiddetinin bile maçla ilgili bir sebebi olurdu; hatalı kararlar, kötü futbol, haksız bir yenilgi... Şimdi sadece şiddet var, futboldan bağımsız, kendi kuralsızlığı ve hoyratlığı ile...

Sosyoloji konusunda uzman olanların gerçekten bu dinamikleri incelemesi gerektiğini düşünüyorum, tarafımdan naif bir şekilde ifade edilen tespitler aslında içinde bulunduğumuz ve hiç de naif olmayan bir dünyanın karmaşık notları sadece. Keşke bu konu, sabah 11lere, bir spor programının birkaç dakikasına sıkışıp kalmasa, NTVSpor başta olmak üzere bütün spor kanallarının aslında sporun -başta futbol olmak üzere- bu açılımlarını da uzmanlarla tartıştığı programlar yapmasının vakti gelmedi mi?